By Φως Φαναρίου (Reporter)
Contributor profile | More stories

Συχνὰ ὅσοι ἀσχολοῦνται μὲ τά “γρατζουνίσματα” πάνω στὰ χαρτιά, ζητοῦν νὰ βροῦν κάποια ἀφορμὴ ποὺ θὰ τοὺς ἐμπνεύσει. Καὶ αὐτὴ μπορεῖ νὰ βρίσκεται “παντοῦ καὶ πουθενά”, κοντὰ ἢ μακρυά, φανερὰ ἢ κρυμμένα, εὔκολα ἢ δύσκολα, στὸν ἀέρα, στὴ θάλασσα, στὴ γῆ, σ' ἕνα τοπίο, σ' ἕνα πρόσωπο, σὲ θεὲς τῆς ὀμορφιᾶς καὶ σὲ μορφὲς ἄτυπης ἀσχήμιας, σὲ μία λέξη, σὲ μία ὁμιλία, σ' ἕνα θέαμα, σ' ἕνα λουλοῦδι, σ' ἕνα χρῶμα, σ' ἕνα ἀξεσουάρ, σ' ἕνα ἦχο, σ' ἕνα βιβλίο κλπ. 

Ἔτσι προχθὲς μία ρώς-ἀδελφή, ἡ Νίκη, ἔστειλε στὸ κινητό μου ἕνα εἰκονομήνυμα (MMS) -πόσο προχώρησε ἡ τεχνολογία!-, καὶ ἡ ἐπίσης ρώς-ἀδελφὴ γερο-Ἡσυχία, ἐξαίρετος ζωγράφος καὶ ἁγιογράφος μὲ ἀνήσυχο πνεῦμα καὶ μάτι, ἕνα νέο μὲ ἀρκετὴ ἱκανότητα φιλοτεχνημένο σχέδιό της ποὺ μοῦ ἄνοιξαν θείᾳ φωτίσει τὰ ὄμματα τῆς ψυχῆς καὶ τοῦ νοῦ καὶ τὶς εὐχαριστῶ γι' αὐτό. 

Καὶ ἡ μὲν φωτογραφία τῆς ἀδελφῆς Νίκης παριστᾶ μία γάτα -ποὺ μοῦ θύμισε τὸ τραγοῦδι “εἶναι γάτα, εἶναι γάτα ὁ κοντὸς μὲ τὴ γραβάτα”! μὲ τὸν ἀξέχαστο Νῖκο Ρῖζο- καθήμενη μὲ τὰ νῶτα της πρὸς ἐμᾶς, ὅπως ὁ περίφημος J. Vermeer στὸν πίνακά του “Ἡ τέχνη τῆς ζωγραφικῆς”. Βέβαια τὰ νῶτα ἔχουν τι τὸ μυστηριῶδες, τὸ ὁποῖον ὅμως ἐδῶ λαμβάνει ἄλλη διάσταση λόγῳ τοῦ καθρέπτη. Ἔχει χρῶμα ἀνοικτὸ καφὲ μὲ ἀνταύγειες καὶ θεᾶται ἡ μοιραία τὴν ὀμορφιά της σ' ἕνα περίπου ᾠοειδῆ καθρέπτη μὲ παχὺ ξύλινο βαθὺ καφὲ πλαίσιο, τὸ ὁποῖο κρέμεται ἀπὸ τὴν μέση σὲ μία περίτεχνη καὶ συνήθη τοῦ ἰδίου χρώματος κατασκευὴ μὲ δύο πόδια. Τὸ περίεργο τυγχάνει, ὅτι τὸ πρόσωπο τῆς γάτας ἐμφανίζεται στὸν καθρέπτη ὡς λιονταριοῦ, χρώματος βαθύτερου καφέ, ποὺ μᾶς κυττάζει κατάματα καὶ ἐπιβλητικά. Πῶς λοιπὸν ἡ γάτα θαυματουργικῶς ἔγινε λιοντάρι; Καὶ δὲν τρομάζει ὅταν βλέπει αὐτό; 

Τὸ ἔργο τῆς ἀδελφῆς Ἡσυχίας πάλι, παριστᾶ ἕνα λιοντάρι καθήμενο ἀναπαυτικά, μὲ τὰ νῶτα του πρὸς ἐμᾶς καὶ γυριστὴ τὴν οὐρά του χρώματος πορτοκαλιοῦ μὲ μουντὰ καφὲ περιγράμματα καὶ παράλληλες κίτρινες γραμμές, τὸ ὁποῖο φέρει στὸ κεφάλι του τὸ βασιλικὸ ἔμβλημα ἑνὸς μικροῦ πρασίνου στέμματος, ἐνῶ πίσω κρέμεται ἡ πλουσία του χαίτη. 

Μπροστά του εὑρίσκεται ἕνας μεγάλος ὀρθογώνιος καθρέπτης μὲ ψιλὸ μαῦρο πλαίσιο, ποὺ στηρίζεται σὲ δυὸ λεπτὰ πόδια καὶ ἔχει μία τραβέρσα πρὸς τὰ κάτω. Στὸν καθρέπτη βλέπουμε τὸ λιοντάρι σχεδιασμένο μὲ γρήγορες λεπτὲς καὶ μαῦρες γραμμές, διηνθισμένο μὲ πορτοκαλιὲς πινελιές. Ἡ χαίτη του εἶναι πλουσία, μεγάλο τὸ κεφάλι του τὰ μάτια μικρούτσικα καὶ μπλέ, πάνω δὲ στὸ κούτελό του ἔχει ἕνα τετράγωνο μαῦρο “κυτίο” μὲ λευκὸ σταυρό. Πρὸς τὰ δεξιὰ φαίνεται νὰ στηρίζεται στὸ ὄρθιο μπροστινό του πόδι. Ἐδῶ λοιπὸν ἀντικατοπτρίζεται ὁ βασιλιᾶς τῶν ζώων ὅπως εἶναι. Γιατὶ ὅμως εἶναι λευκὸς καὶ χαμογελαστός; Ἴσως νὰ τοῦ ἀρέσει ἡ μούρη του, σὰν τὸ Νάρκισσο!. 

Ποιό εἶναι τώρα τὸ εἰκονολογικὸ περιεχόμενο τῶν δύο ἀπεικονίσεων; Πρῶτα πρῶτα εἶναι τὸ καρναβαλικό, διότι στὴν πρώτη ἔχουμε τὴ γάτα ποὺ φαίνεται σὰν λιοντάρι, δηλαδή -καίτοι ἀμφότερα τὰ ζῶα δὲν εἶναι ἀνθρωπόφιλα, ἂς ἐνθυμηθοῦμε, ὅτι ἡ γάτα ἀνήκει στὴν οἰκογένειαν τῶν αἰλουροειδῶν καὶ ἂς τὴν θωπεύουν καὶ ταΐζουν οἱ ζωόφιλες κυρίως κυρίες στὰ πάρκα καὶ τὰς ἀγυιάς- φαίνεται νὰ παραπέμπει στοὺς ἀνθρώπους οἱ ὁποῖοι ἐμφανίζονται ὡσὰν τά “ἄκακα καὶ ἀμόλυντα” ζῶα, ἐνῶ στὴν πραγματικότητα εἶναι αἱμοβόρα λιοντάρια καὶ ἄρα μεταμφιέζονται χωρὶς νὰ φοροῦν μάσκα, διότι ὅπως λέγει ὁ A. Andersch “ἡ καλύτερη μάσκα γιὰ τὸν ἄνθρωπο εἶναι τὸ πρόσωπό του”. Μιὰ ἄλλη ἑρμηνεία ἴσως θἆταν ὅτι ἡ γάτα θἄθελε νἆναι λιοντάρι (M. Aykar). 

Στὸ ἔργο ὅμως τῆς Ἡσυχίας δὲν ἔχουμε μεταμφίεση, ἀλλὰ βλέπουμε τὸ λιοντάρι ὡς λιοντάρι, πρόσωπον πρὸς πρόσωπον, καὶ ξεύρει κανεὶς τί τὸν περιμένει. Ἂς εἴμαστε λοιπὸν καὶ ἡμεῖς ἔτσι εἰλικρινεῖς ὅπως φαινόμαστε καὶ ὁ λόγος μας ἂς εἶναι “ναὶ ναί, οὒ οὔ· τὸ δὲ περισσὸν τούτων ἐκ τοῦ πονηροῦ ἐστιν” (Ματθ. 5, 37). 

Ἀσφαλῶς ὅμως καὶ δικαίως, κάποιος θὰ ἀντιτάξει: Αὐτὰ δὲν μποροῦν νὰ ὑπάρξουν μέσα στὶς κοινωνίες ποὺ ζοῦμε, ἔτσι ἦταν ἄλλωστε πάντοτε, εἶναι καὶ θὰ εἶναι καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Καὶ ἂς βροντοφωνεῖ ὁ μεγάλος Mevlânâ: “νὰ φαίνεσθε ὅπως εἶσθε ἢ νὰ εἶσθε ὅπως φαίνεσθε”, καὶ ὁ Γερομελίτων: “Ὁ καρνάβαλος εἶναι ὁ εἰλικρινέστερος τῶν ὑποκριτῶν”. 

Καλὴ Σαρακοστὴ καὶ καλὸ Παράδεισο.

Comments

Your Comments