| Visitors Now: | |
| Total Visits: | |
| Total Stories: |
| Lượt xem | |
| Hiện tại: | |
| 1h trước: | |
| 24h trước: | |
| Tổng số: | |
“Thay vì coi thường luật pháp quốc tế, gây căng thẳng ở Biển Đông, Trung Quốc nên xây dựng chiến lược bền vững, tập trung phát triển kinh tế”, John Feffer, thuộc Viện Nghiên cứu chính sách IPS nói.
Ông John Feffer là đồng Giám đốc Trung tâm Chính sách đối ngoại thuộc Viện Nghiên cứu chính sách IPS ở Washington, Mỹ. Trong bài viết đăng tải trên Trung tâm Chính sách đối ngoại kể trên, nhà nghiên cứu này đã đưa ra những nhận định dưới góc nhìn chuyên gia.
Ngày 12/7, Tòa Trọng Tài thường trực (PCA) ở La Haye (Hà Lan) đã ra phán quyết về vụ kiện Biển Đông. Tuyên bố của PCA bác bỏ yêu sách chủ quyền phi lý mà Trung Quốc đơn phương áp đặt trong “đường 9 đoạn”.
Một vài ngày sau, Hàn Quốc quyết định triển khai Hệ thống Phòng thủ Khu vực Tầm cao Giai đoạn cuối (THAAD) của Mỹ. Đây là bước đi mà Trung Quốc đã nhiều lần lên tiếng phản đối.
   |
|
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. |
Về vấn đề kinh tế, việc thị trường trứng khoán Trung Quốc lao dốc vào mùa hè năm ngoái dẫn đến những đồn đoán rằng Bắc Kinh sẽ trải qua cuộc suy thoái trong năm 2016. Điều này đã không xảy ra. Trong quý II năm 2016, kinh tế Trung Quốc đạt mức tăng trưởng 6,7%, giảm so với mức tăng 2 con số từ những năm 2000 nhưng vẫn ở mức đáng nể.
Tuy vậy, những con số này chỉ mang ý nghĩa tương đối. Bởi chính phủ Trung Quốc đã đầu tư mạnh mẽ để duy trì đà tăng trưởng kinh tế một cách ổn định. Năm 2011, đầu tư trong lĩnh vực tư nhân đã tăng khoảng 40%. Nhưng trong nửa đầu năm 2016, con số này chỉ đạt 2,8%. Để rút ngắn khoảng cách, Trung Quốc đã đổ tiền vào phát triển cơ sở hạ tầng.
Chiến lược đầu tư liên tục như vậy là hợp lý. Nhưng Trung Quốc cũng có thể phải gia tăng chi tiêu quân sự sau phán quyết của PCA cũng như việc Hàn Quốc và Mỹ triển khai THAAD. Về lâu dài, Trung Quốc sẽ không thể vừa đầu tư mạnh mẽ cho vấn đề kinh tế và cả quân sự.
Đó không phải là tín hiệu tốt đối với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Trung Quốc từ lâu đó hy vọng có thể kiểm soát phần lớn khu vực Biển Đông thông qua chính sách “đường 9 đoạn” phi lý, bao gồm cả việc xây trái phép các đảo nhân tạo.
Phán quyết của PCA đã bác bỏ những luận điệu phi lý của Trung Quốc, khiến Bắc Kinh không còn cơ sở pháp lý để theo đuổi chiến lược này ở Biển Đông. Trong ngắn hạn, ông Tập có thể dựa vào những phản ứng của chủ nghĩa dân tộc ở Trung Quốc sau phán quyết của PCA hoặc phác họa hình ảnh Trung Quốc trở thành nạn nhân của chiến lược do Mỹ đứng sau, điển hình như việc triển khai THAAD ở Hàn Quốc.
Nhưng về lâu dài, ông Tập vẫn phải tìm cách thúc đẩy nền kinh tế Trung Quốc. Và điều đó có nghĩa là nhà lãnh đạo Trung Quốc cần phải cụ thể hóa sáng kiến Một vành đai, một con đường theo hướng tích cực.
Thông qua sáng kiến này, Bắc Kinh đã liên kết sự thịnh vượng của người dân Trung Quốc với những tiến bộ về mặt kinh tế của các nước láng giềng. Tầm nhìn này là một bước nâng cao hơn của cách tiếp cận viện trợ và thương mại trước đó.
Sáng kiến Một vành đai, một con đường (hay còn gọi là vành đai kinh tế và con đường tơ lụa trên biển) bao gồm hoạt động đầu tư vào cơ sở hạ tầng giao thông tốc độ cao và trao đổi, giao lưu văn hóa. Đây là sáng kiến liên kết các khu vực với nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là khu vực Trung Á. Cơ sở hạ tầng giao thông mới cũng góp phần đẩy nhanh tốc độ vận chuyển hàng hóa từ Trung Quốc sang châu Âu, từ 36 xuống còn 26 ngày.
Sáng kiến này cũng đóng vai trò quan trọng đối với Hàn Quốc. Ngày nay, Trung Quốc là đối tác thương mại lớn nhất của Hàn Quốc. Ở chiều ngược lại, Seoul là đối tác lớn thứ hai của Bắc Kinh. Quyết định triển khai hệ thống THAAD chưa có dấu hiệu tác động tiêu cực đến hoạt động thương mại giữa hai nước.
Nhưng vấn đề Biển Đông đã đặt ra thách thức mới đối với Con đường Tơ lụa trên biển của Trung Quốc. Thỏa thuận với Philipines bị trì hoãn, giao thương với các quốc gia Đông Nam Á giảm sút. Nhật Bản thay thế Trung Quốc, đóng vai trò hỗ trợ nguồn vốn phát triển cơ sở hạ tầng chính cho các nước ASEAN.
Cả Trung Quốc và ông Tập đang đứng trước những quyết định tối quan trọng. Ông Tập cần phải quyết định liệu có theo đuổi chiến lược củng cố quyền lực của Trung Quốc trong vấn đề an ninh, đổi lấy sự phát triển kinh tế – yếu tố vốn đã trở thành nền tảng cho sự thịnh vượng của chính Trung Quốc.
Nếu như không thể ổn định nền kinh tế và đảm bảo tăng trưởng bền vững, ông Tập có thể sẽ phải đối mặt với những bất đồng ngày càng gia tăng trong nội bộ đất nước.
Trong khi đó, việc Bắc Kinh ngang nhiên dùng sức mạnh ở Biển Đông sẽ đi ngược lại với luật pháp quốc tế, đi ngược lại với những lời nói với các nước láng giềng, về cam kết duy hòa bình và ổn định trong khu vực cũng đang vấp phải sự chỉ trích của cộng đồng quốc tế.
Vì thế, Trung Quốc có thể lựa chọn hướng đi tốt đẹp hơn. Đó là đưa sáng kiến Con đường tơ lụa mới trở thành chiến lược hội nhập trong khu vực. Trung Quốc có thể mở rộng các dự án phát triển năng lượng bền vững bao gồm năng lượng mặt trời, năng lượng gió đối với khu vực, để tạo ra một Con đường Tơ lụa màu xanh. Đó cũng là cách để Bắc Kinh trỗi dậy một cách hòa bình hơn là coi thường luật pháp quốc tế.
Trong những tháng qua, Trung Quốc đã có những bước lùi đáng thất vọng. Nhưng điều này có thể giúp Bắc Kinh nhìn nhận lại con đường đúng đắn, để tạo ra sức mạnh tiếp bước trong thế kỷ 21, chuyên gia John Feffer kết luận.
Đăng Nguyễn
2016-08-06 14:32:05
